Pianotechniek

Het beoordelen van een piano of vleugel

Bij het kopen van een piano kijkt men meestal het eerst naar het merk en model, omdat het een meubelstuk is wat bij het interieur moet passen. De oudere klassieke piano's zijn zwart of bruin gepolitoerd , gefineerd en/of in de was gezet. De moderne instrumenten zijn meestal zwart, bruin of wit hoogglans of zijdeglans gespoten. De buitenkant van de piano is belangrijk omdat ze in een interieur zeer opvallen. Daarom oordeelt men snel op het uiterlijk, wat niet altijd iets zegt over de binnenkant.
De eerste indruk is meestal de beste, zegt men.
Bij een piano of vleugel is dat ook zo, maar er kunnen toch niet direct zichtbare mankementen in zitten zoals,

- losse stempennen,

- gescheurd klankbord,

- een gescheurd stemblok,

- versleten mechaniek onderdelen,

- door mot of muis opgevreten vilt,

- rammelende of dode bassnaren.

Bij heel oude, meestal engelse of franse maar ook duitse piano's van voor 1900 kan men het voorafgaande enigszins verwachten. De rede dat deze piano's niet gesloopt zijn, is omdat ze dikwijls een mooi antiek zwart of (wortel)noten kastje hebben met kandelaars. Dit zijn dus ook meer kaarsenhouders dan muziekinstrumenten.

U bent dus gewaarschuwd. Om een piano te beoordelen kan je niet alleen van de kast uitgaan, je moet de piano of vleugel ook technisch kunnen beoordelen.
De klank en stemvastheid is heel belangrijk. Alle tonen moeten een gelijk timbre hebben en heel gelijkmatig van klank zijn, en als het maar even kan ook gestemd op, 440 Hrz. = orkesttoon. Tik maar met de muispijl boven tegen de stemvork van het logo.
De hamerkoppen mogen niet te ver ingesleten zijn en mogen geen zijlingse speling hebben.
De mechaniek moet een gelijkmatige aanslag en rammelvrij spelen.

De "waarde" van een (oudere) piano wordt bepaald door een aantal factoren, nl. :

- het merk,
- de technische staat,
- de gaafheid van het meubel,
- maar ook de tijd die men er aan wil besteden om een instrument te kopen of verkopen.

De belangrijkste controlepunten die de technische staat van het instrument bepalen, zijn:
Stemming - 440 Hrz. = orkesttoon.
Hamerkoppen - slijtage en / of hebben zijlingse speling
Snaren - ontbreken of er zijn al verschillende snaren vernieuwd
Mechaniek - onregelmatig van aanslag en tikt of rammelt
Toetsen - zijlingse speling / diepgang ± 10mm
Dempers - slecht dempen (nagonzen)
Stempennen - het los zitten en in de gaten hangen
Scheuren - in klankbord, stemblok
Ongedierte - mot, muis of houtworm

Als de hierboven genoemde punten positief zijn beoordeeld is het instrument meestal nog heel goed bruikbaar.